Pierwsza pomoc przedmedyczna w szkole

„Każdy człowiek, któremu powierza się bezpieczeństwo, zdrowie i życie drugiego człowieka, powinien nieustannie zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności, jaka spoczywa na nim. Odpowiedzialność jest tym większa, im młodszy jest podopieczny”

​W szkole nietrudno o wypadek. Każdy nauczyciel powinien być tego świadomy i w razie potrzeby potrafić właściwie zareagować. W sytuacji kryzysowej należy kierować się kilkoma prostymi, podstawowymi zasadami, dokładnie w takiej kolejności:

1. Odpowiednio ocenić sytuację.
2.  Zabezpieczyć teren wypadku.
3.  Wezwać pomoc medyczną.
4. Zabezpieczyć dziecko przed dodatkowymi urazami.
5. Ewakuować z miejsca wypadku wyłącznie wtedy, gdy jest to absolutnie niezbędne z powodu bezpośredniego zagrożenia. Najczęściej jednak nie należy samemu przemieszczać poszkodowanego.
6. Przystąpić do akcji ratowniczej.


           
Należy jednak pamiętać, że pierwsza pomoc przedmedyczna – choć niezwykle istotna – jest jedynie formą doraźną i nie można na niej poprzestać. Polega ona na wyeliminowaniu działania czynnika uszkadzającego oraz pobieżnej ocenie stanu poszkodowanego. Kluczową sprawą jest więc jak najszybsze wezwanie wykwalifikowanej kadry medycznej.
 
Właściwa ocena sytuacji – czyli jaka?

Ocena stanu poszkodowanego dziecka polega na:
 
- sprawdzeniu, czy uczeń jest przytomny,
- zorientowaniu się, czy doszło do jakiegokolwiek krwotoku (jeśli tak, trzeba natychmiast go zatamować),
- sprawdzeniu drożności jamy ustnej,
- skontrolowaniu czynności życiowych – oddechu i tętna (jeżeli nie są wyczuwalne lub zanikają, niezbędne jest przystąpienie do akcji reanimacyjnej),
- sprawdzeniu w pierwszej kolejności, czy nie został uszkodzony kręgosłup, a dopiero następnie inne części ciała, w odpowiedniej kolejności: głowa, klatka piersiowa, brzuch, miednica, kończyny górne, kończyny dolne.
            Nauczyciel jest zobowiązany zdać przybyłym służbom medycznym wstępny raport ze stanu dziecka oraz procedury, według której postępował.
 
Co może wydarzyć się w szkole?
 
            Dzieci w wieku szkolnym najczęściej ulegają następującym urazom:
 
- zasłabnięcia i omdlenia
- krwotoki
- zranienia
- zwichnięcia i złamania
- urazy kręgosłupa
- urazy głowy
- ciała obce w nosie, gardle, oku, uchu, przełyku
- ukąszenia i użądlenia
- oparzenia i odmrożenia
- zatrucia
           
Nauczyciele sprawujący opiekę nad uczniami w czasie ich pobytu w szkole powinni więc być przygotowani na udzielenie odpowiedniej pomocy w każdej z tych sytuacji i potrafić odpowiednio zareagować.
 
Gdy poszkodowane jest dziecko...
            Pierwszej pomocy należy udzielać zawsze, każdemu poszkodowanemu, jednak dzieci powinny móc liczyć pod tym względem na szczególny rodzaj opieki. Głównie nauczyciele, ale także inni pracownicy szkół, powinni zostać odpowiednio przeszkoleni nie tylko w zakresie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych przypadkach, ale także uświadomieni w całym trybie postępowania z poszkodowanym dzieckiem.

            Kiedy wypadkowi ulega dziecko, istotnych staje się kilka dodatkowych zasad. Ponieważ dzieci są mniej odporne na stres, należy go zminimalizować, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, już z zasady odznaczających się atmosferą grozy i paniki.

Nauczyciel lub inny dorosły znajdujący się w miejscu wypadku musi bezwzględnie zachować spokój, nie wolno mu ulec stresowi ani kierować się emocjami. Powinien umieć zapewnić dziecku taki poziom komfortu psychicznego, jak tylko jest to możliwe. Bez względu na to, czy poszkodowane dziecko jest przytomne i świadome, należy utrzymywać z nim stały kontakt słowny.

Nie wolno też pod żadnym pozorem pozostawiać dziecka samego, obowiązkiem pracownika szkoły jest pozostanie na miejscu i pełnienie opieki nad poszkodowanym uczniem do czasu przejęcia jej przez fachową służbę medyczną. Do niezbędnych procedur należy także jak najszybsze poinformowanie o wypadku i wezwanie na jego miejsce opiekuna prawnego dziecka.
 
Paulina Maria Szymborska-Karcz​